Πέμπτη 19 Ιουνίου 2014

Μια ιστορία... για μαμάδες!


Σάββατο μεσημέρι βρισκόμουν στο μπαλκόνι και μάζευα τα ρούχα. Ξέρω ότι σας είναι δύσκολο να το πιστέψετε, αλλά η αλήθεια είναι ότι είμαι πολύ προκομμένος εργένης. Έχω μάθει και να βάζω πλυντήριο και να σιδερώνω –ασχέτως αν το κάνω μία φορά το μήνα από ανάγκη, επειδή όλα τα ρούχα μου βρίσκονται στα άπλυτα και το μόνο που μου έχει μείνει να φορέσω είναι οι κουρτίνες και το χαλάκι της εξώπορτας.


Ας μην ξεφεύγουμε, όμως, από το θέμα μας — για την οικοκυρική μου δεινότητα επιφυλάσσομαι να μιλήσω σε επόμενο άρθρο! Εκεί που μάζευα τα ρούχα, λοιπόν, απολάμβανα το γνώριμο κλάμα του μωρού της διπλανής μας, το οποίο δεν κάνει και τίποτε άλλο τα τελευταία δύο χρόνια, από το να κλαίει επί 24ωρου βάσεως. Μωρό είναι, θα μου πείτε, τι να κάνει; Να παίξει Χατζηδάκη στο πιάνο σαν τον Τζήμερο;

Δεν λέω, μία από τις βασικές ασχολίες των μωρών είναι να κάνουν αισθητή την παρουσία τους συνεχώς, κλαίγοντας και μυρίζοντας — αλλά το συγκεκριμένο έχει ξεσκιστεί! Άλλα μωρά στην ηλικία του έχουν αρχίσει να λένε «μαμά» και «μπαμπά» –αυτό ξεκίνησε από τα μοιρολόγια της Μάνης!

Αλλά ξεφεύγω πάλι. Εκεί, λοιπόν, που μάζευα τα ρούχα και απολάμβανα τον σπαραγμό του βρέφους σε λα ελάσσονα, άκουσα ξαφνικά και τη φωνή της μάνας μέσα από το σπίτι να γκαρίζει απεγνωσμένη ένα: «Σκάσε, επιτέλους!». Κάπου εκεί, ένα μανταλάκι μου γλίστρησε από το χέρι και έπεσε δραματικά σε αργή κίνηση στο μάρμαρο της βεράντας. Ποια μάνα φωνάζει «σκάσε» στο μωρό της που κλαίει; Και με ποια λογική; Να καταλάβει το βρέφος τι του είπε; Χλωμό — ακόμα και οι σκαντζόχοιροι έχουν πιο ανεπτυγμένες νοητικές ικανότητες από αυτό, στη συγκεκριμένη περίοδο της ανάπτυξής του!

Το κλάμα του μωρού σημαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά, μωρή φώκια! Μπορεί να θέλει τάισμα ή άλλαγμα ή να έχει σκαρφαλώσει στην κούνια του μία αδέσποτη γάτα από τον κήπο και να του δαγκώνει το κρανίο — σήκωσε τον χοντρό κώλο σου από την καρέκλα και πήγαινε να δεις τι συμβαίνει αντί να γκαρίζεις από το διπλανό δωμάτιο! Φαντάζομαι πως πριν το γεννήσεις, ήξερες πώς ακριβώς λειτουργούν τα μωρά και τι να περιμένεις, αλλιώς θα έφραζες το αιδοίο σου με βουλοκέρι.

Δεν είναι η πρώτη φορά που γίνομαι μάρτυρας τέτοιου περιστατικού. Έχω συναντήσει αρκετούς γονείς στη ζωή μου — κάποιοι από αυτούς είναι παραδείγματα προς μίμηση από παιδαγωγικής πλευράς. Κάποιοι άλλοι, πάλι, δεν είναι ικανοί να αναθρέψουν ούτε κάκτο! Παρατηρώντας τη δεύτερη κατηγορία, κατέληξα εδώ και χρόνια στα πέντε κορυφαία λάθη που μπορεί να κάνει κάθε γονιός και που είναι ικανά να μετατρέψουν το παιδί του σε μελλοντικό τρόφιμο ιδρύματος.

Υπάρχουν γονείς που νομίζουν ότι αντί για παιδί γέννησαν ένα πακέτο ζάχαρη άχνη. Οπότε θεωρούν μέγιστη αποστολή της ζωής τους να το προστατεύουν συνεχώς από κάθε κίνδυνο, ορατό, αόρατο, πιθανό, απίθανο, μεγάλο, μικρό και γελοίο.

Αν παρατηρήσουν πτώση ενός βαθμού στη θερμοκρασία, θα τυλίξουν το παιδί σαν τον Λάζαρο όταν τον σαβάνωσαν. Αν ξεροβήξει θα το μπουκώσουν με τρία λίτρα Mucosolvan και θα καρφώσουν από ένα ηλεκτρονικό θερμόμετρο σε κάθε οπή. Στη θάλασσα, η μάνα θα ακολουθεί το παιδί συνεχώς και όταν μπαίνει στο νερό μέχρι τους αστράγαλους, θα το αρπάζει αμέσως μην το παρασύρει κανένα ισχυρό ρεύμα και ξεβραστεί στο νησί του Lost, ενώ ο πατέρας θα είναι πάντα σε ετοιμότητα, ζωσμένος με οχτώ σωσίβια σαν τον Μιτς Μπιουκάναν.

Αν βγει να παίξει έξω θα του απαγορεύσουν α) να απομακρυνθεί πάνω από δύο μέτρα μην τυχόν και το αρπάξει ο παιδεραστής της γειτονιάς, β) να πλησιάσει τα χώματα για να μην κολλήσει εκείνο το σαρκοφάγο βακτήριο που είδαν στο House MD, γ) να πλησιάσει τον δρόμο για να μην το πατήσει κανένα αυτοκίνητο, δ) να τρέξει για να μην πέσει κάτω και μείνει παραπληγικό, ε) να σκαρφαλώσει για να μην πέσει κάτω και μείνει τετραπληγικό, στ) να μιλήσει στα άλλα παιδάκια, μην τυχόν και έχουν καμιά μηνιγγίτιδα και ζ) να βγάλει το μπουφάν του για να μην πάθει πνευμονία. Οπότε, τελικά, το μόνο που μπορεί να παίξει είναι τα βλέφαρά του. Κι αυτά όχι πολύ γιατί «θα πονέσουν τα ματάκια του»…

Το παιδί ζει σε ένα καθεστώς διαρκών απαγορεύσεων, επειδή η μαμά κι ο μπαμπάς φοβούνται ότι αν φτερνιστεί ή χτυπήσει το γόνατό του μία φορά στη ζωή του, θα έχουν αποτύχει οικτρά στην αποστολή τους ως γονείς.

Ακόμα και όταν μεγαλώσει και φτάσει στην εφηβεία, υπάρχει σε κάθε έξοδο η ιεροτελεστία: «με ποιους θα είσαι, πού θα πάτε, τι θα κάνετε, τι θα φάτε, τι θα δείτε, θα έχει άλλο κόσμο εκεί, να έχεις γυρίσει πριν τις δώδεκα για να μη σε κλέψουν/βιάσουν» (διότι οι κλέφτες/βιαστές μέχρι τις 23.59 κάθονται σπίτι και ταξινομούν τα CD τους, προφανώς) ενώ μέχρι να επιστρέψει το παιδί σπίτι, οι γονείς ξεροσταλιάζουν στον καναπέ με την καρδιά τους να κοντεύει να σπάσει από την αγωνία κι έχουν πρόχειρα τα νούμερα τριών ντετέκτιβ, του Χαμόγελου του Παιδιού και της Αγγελικής Νικολούλη.

Αηδιάζω με τέτοιους γονείς. Αντιμετωπίζουν το παιδί τους σαν τον τελευταίο Αυτοκράτορα και του ικανοποιούν κάθε επιθυμία, όσο εξοργιστικά παράλογη και αν είναι. Ο Γιαννάκης θέλει σοκολάτα, ο Γιαννάκης θέλει παγωτό, ο Γιαννάκης θέλει γλειφιντζούρι , ο Γιαννάκης θέλει πατατάκια — ο Γιαννάκης είναι έξι ετών και ζυγίζει όσο μια γαλάζια φάλαινα, μωρή ηλίθια! Δεν θα πάθει ψυχικό τραύμα αν ακούσει και κανένα «όχι» στη ζωή του!

Η Αννούλα θέλει τη Barbie γοργόνα, η Αννούλα θέλει τη Barbie χορεύτρια, η Αννούλα θέλει τη Barbie νεράιδα, η Αννούλα θέλει τη Barbie λυκάνθρωπο — δεν θα της πέσει ο κώλος της Αννούλας αν της λείψουν και μερικές από τις οχτώ τρισεκατομμύρια Μπάρμπες που κυκλοφορούν το χρόνο! Κοντεύετε να μετακομίσετε όλοι στο πατάρι για να χωρέσουν οι κούκλες στο σπίτι!

Δεν ξέρω από πού πηγάζει αυτή η συμπεριφορά. Φαντάζομαι πως ορισμένοι άνθρωποι δυσκολεύτηκαν να αποκτήσουν παιδί, οπότε θεωρούν ότι -από τη στιγμή που τα κατάφεραν κι έγιναν γονείς- δεν θα πρέπει να του χαλάσουν στο εξής κανένα χατήρι, μην τυχόν και παρεξηγηθεί για την άσχημη εξυπηρέτηση κι επιστρέψει στη μήτρα.

Άλλοι πάλι, ίσως αγαπάνε υπερβολικά τα παιδιά τους, σε σημείο να μπερδεύονται και να νομίζουν ότι ο γονιός που νοιάζεται είναι αυτός που παριστάνει τον Μέγα Χορηγό των Ολυμπιακών Αγώνων.

Το αποτέλεσμα είναι πάντα το ίδιο: τα παιδιά μετατρέπονται σιγά σιγά σε αδηφάγα, σαδιστικά τέρατα, που θα παρέδιδαν ιδιαίτερα μαθήματα ακόμα και στη Βερούκα Σολτ. Μεγαλώνουν με την αντίληψη πως ό,τι θέλουν στη ζωή τους θα μπορούν να το έχουν και αν δεν μπορούν να το έχουν θα το αποκτήσουν με λίγη γκρίνια. Μέχρι που η ζωή τους τραβάει ένα ωραιότατο μπάτσο στα μούτρα κάποια στιγμή και ξυπνάνε απότομα — πιθανότατα τη μέρα που συνειδητοποιούν πως όσο και να χτυπάνε τα πόδια στο πάτωμα ουρλιάζοντας: «τηθέλωτηθέλωτηθέλω», το αφεντικό τους δεν πρόκειται να τους δώσει αύξηση.

Το παιδί σου έκανε ζημιά την ώρα που έπαιζε; Είπε μια άσχημη λέξη (την οποία αποστήθισε από τους χοντροκώληδες φίλους του άντρα σου την ώρα που έβλεπαν ποδόσφαιρο); Αρνείται να φάει όλο το φαγητό του; Χτύπησε το μικρότερο αδελφάκι του; Κάνει φασαρία και δεν σε αφήνει να ησυχάσεις; Κλαίει και κοπανιέται στο πάτωμα βγάζοντας αφρούς από το κακό του; Ζωγράφισε τον τοίχο; Μία είναι η λύση για να καταπνίξεις οριστικά αυτή την ανάρμοστη συμπεριφορά! Σκύψε από πάνω του απειλητικά και άρχισε να ουρλιάζεις υστερικά μέσα στα μούτρα του! Να είσαι σίγουρος, αγαπητέ γονιέ, ότι δεν θα τολμήσει να το ξανακάνει. Το μπάσταρδο!

Κερδίζεις έξτρα πόντους αν την ώρα που του ουρλιάζεις το έχεις αρπάξει από τους ώμους και το ταρακουνάς σαν να είσαι φραπεδιέρα! Κερδίζεις και έξτρα ζωή αν το παιδί σου είναι κάτω των δύο ετών και δεν έχει ιδέα για ποιο λόγο το κοπανάς σαν το χταπόδι ούτε τι είναι αυτά τα ακαταλαβίστικα γρυλλίσματα που πετάγονται από το στόμα σου μαζί με σάλια.

Δεν καταλαβαίνω την παιδαγωγική γραμμή «Αττίλας ο Ούνος» που ακολουθούν αρκετοί γονείς. Αν νομίζεις ότι με το να τρομοκρατήσεις το παιδί σου, θα το κάνεις να καταλάβει τι έκανε στραβά και για ποιον λόγο ήταν στραβό αυτό που έκανε, τότε έχεις την πνευματική διαύγεια πόρνης εθισμένης στο κρακ. Το μόνο που θα καταφέρεις είναι να του δημιουργήσεις ένα σωρό παιδικά τραύματα, από εκείνα τα ωραία που έκαναν τον Νόρμαν Μπέιτς να ντύνεται στα σαράντα του κυρα-Κούλα και να φιλετάρει τουρίστριες στις ντουζιέρες.

Τα διαμάντια δημιουργούνται κάτω από συνθήκες υψηλών θερμοκρασιών και πιέσεων — έτσι θυμάσαι από τη Γεωλογία. Γι’ αυτό κι εσύ, αγαπητέ γονιέ, πιέζεις το παιδί σου όσο πιο πολύ μπορείς! Το πιέζεις να διαβάζει μέρα νύχτα, το πιέζεις να μαθαίνει όλα τα μαθήματα απ’ έξω, το πιέζεις να αριστεύει σε όλα τα διαγωνίσματα, το πιέζεις να είναι πρώτο στην τάξη του για να σηκώσει τη σημαία αυτό κι όχι ο γιος του «κωλοαλβανού» απέναντι, το πιέζεις να μάθει δυο ξένες γλώσσες γιατί χρειάζεται τα πτυχία (πιθανότατα για όταν θα πιάσει δουλειά φτιάχνοντας σαλάτες στα Goody’s), το πιέζεις διότι το παιδί σου πρέπει να γίνει ένα διαμάντι που θα αστραποβολά παντού το φως της γονεϊκής σου υπεροχής…

Δυστυχώς, ένα άλλο γεγονός για τα διαμάντια -το οποίο επέλεξες να αγνοήσεις- είναι ότι σπανίζουν! Μπορείς να πιέζεις το παιδί σου όσο θέλεις, να το έχεις κλειδωμένο στο δωμάτιο με μία σιδερένια μπάλα στα πόδι και να το ταΐζεις βιβλία Άλγεβρας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα το μετατρέψεις σε διαμάντι. Ξέρεις τι άλλο μπορεί να κάνει η μεγάλη πίεση; Αυτό!

Παράλληλα με την πίεση, μπορείς να χρησιμοποιήσεις και την τακτική της συνεχούς κριτικής, που κάθε παιδί και έφηβος λατρεύει! Κριτίκαρε κάθε επιλογή του, κάθε φράση του, κάθε κίνησή του, κάθε φιλία του, κάθε ντύσιμό του. Θύμιζέ του από το πρωί ως το βράδυ πόσο άχρηστο και λίγο είναι και πόσο σε έχει απογοητεύσει και ρίξε και μία τζούρα από: «δες την Μαιρούλα της κυρίας Λίτσας πόσο καλή είναι! Γιατί δεν μπορείς να γίνεις σαν αυτήν;».

Μάντεψε, όμως. Σε τριάντα χρόνια από τώρα, η κυρία Λίτσα θα μένει στο σπίτι της Μαιρούλας και όχι στο γηροκομείο, όπως εσύ! Διότι μπορεί να ελπίζεις ότι με τη συνεχή δυσμενή κριτική σου, θα «ρίξεις στο φιλότιμο» το παιδί σου για να προσπαθήσει σκληρότερα να σε ικανοποιήσει, αλλά το μόνο που θα καταφέρεις είναι να σιχτιρίσει που γεννήθηκε άνθρωπος και όχι σαλαμάνδρα και να μη βλέπει την ώρα να σουτάρει τον γέρικο, κοκαλιάρικο πισινό σου σε κάποιο ξεχασμένο ίδρυμα.

Άλλη σιχαμένη κατηγορία γονιών. Πριν καν γονιμοποιηθεί το ωάριο της γυναίκας, έχουν ήδη αποφασίσει πώς θα μεγαλώσει το παιδί τους, τι χόμπι θα έχει, τι αθλήματα θα κάνει, τι ξένες γλώσσες θα μάθει, τι θα σπουδάσει, τι επάγγελμα θα ακολουθήσει, πού θα μείνει, ποια γυναίκα θα παντρευτεί, τι ομάδα θα είναι, τι θα ψηφίζει, τι αμάξι θα οδηγάει και πώς θα λένε το λαμπραντόρ που θα αγοράσει. Αποφασισμένοι να ζήσουν όλα τα καταδικασμένα τους όνειρα και τη ζωή που πάντα ονειρεύονταν (για εκείνους) μέσα από το άτυχο παιδί τους, θα ξεκινήσουν έναν αγώνα δρόμου για να τα πραγματοποιήσουν όλα, χωρίς καν να κάνουν τον κόπο να ενδιαφερθούν για το τι θέλει το παιδί. Διότι, παιδί είναι άλλωστε, θα κάνει ό,τι του πει η μαμά και ο μπαμπάς. Το σκασμένο, που θέλει να έχει και άποψη!

Θα γραφτεί στο μπαλέτο, διότι η μάνα πάντα ήθελε να γίνει η επόμενη Ιζαντόρα Ντάνκαν, αλλά δυστυχώς είχε τα πόδια του ανθρώπου-ελέφαντα από τα πολλά προφιτερόλ που μασαμπούκωνε κάθε μέρα.
Θα γραφτεί στο μπάσκετ, διότι ο μπαμπάς ονειρευόταν να γίνει πάντα ο Φασούλας, αλλά δυστυχώς γεννήθηκε Ντάνι Ντε Βίτο — με τα χέρια στην ανάταση.

Θα μάθει αγγλικά και γαλλικά και γερμανικά, θα κάνει πιάνο και κιθάρα, θα μάθει να παίζει σκάκι και τάβλι, θα διαβάζει αθλητικές εφημερίδες, θα βλέπει αγώνες μαζί με τον μπαμπά, θα βλέπει Τατιάνα μαζί με τη μαμά και στις γιορτές θα το περιφέρουν στα σπίτια των συγγενών λέγοντας περήφανοι: «ιδού, ο μικρός μας κλώνος!».
Στην καλύτερη, θα καταντήσει, μεγαλώνοντας, ακριβώς ίδιο με τους γονείς του: ένας μίζερος άνθρωπος που μισεί τη ζωή του και τίποτε από όσα κάνει δεν τον ικανοποιεί, διότι δεν τα επέλεξε αυτός, αλλά του τα επέβαλαν άλλοι με το ζόρι. Αλλά, τουλάχιστον, θα μπορεί να πει τη φράση: «είμαι ένας αποτυχημένος» στα αγγλικά, τα γαλλικά και τα γερμανικά!

Ξέρω, υπάρχουν και πολύ χειρότερα από αυτά που περιγράφω. Ζούμε πλέον σε μια κοινωνία που θεωρούμε ότι, αφού το παιδί έχει μία στέγη πάνω από το κεφάλι του, τρία γεύματα καθημερινά και ρούχα να φορέσει, τότε έχει τα αναγκαία και όλα τα υπόλοιπα είναι απλώς πολυτέλειες.

Όταν ακούς καθημερινά για ιστορίες κακοποίησης, εγκατάλειψης ή βασανισμού παιδιών από τους γονείς τους, δεν μπορείς παρά να θεωρήσεις όλα όσα ανέφερα παραπάνω ως απλά παραπτώματα. Αλλά η θεωρία μου είναι ότι ακόμα και τα πιο μικρά παραπτώματα, μπορεί σε βάθος χρόνου να οδηγήσουν σε πτώματα!

Το παιδί που σήμερα πιέζεις και αγχώνεις να γίνει άριστος μαθητής, αύριο θα το βρεις μπουκωμένο με τα χάπια σου ή κρεμασμένο από το πολύφωτο. Το παιδί που σήμερα ελέγχεις ή κριτικάρεις αδυσώπητα, αύριο θα μπει στο δωμάτιό σου την ώρα που κοιμάσαι, κρατώντας μία καραμπίνα. Και το παιδί που σήμερα υπερπροστατεύεις και δεν αφήνεις να κάνει τίποτε μόνο του, αύριο θα το πατήσει νταλίκα στον δρόμο. Επειδή η ηλίθια η μάνα του το πήγαινε παντού από το χεράκι μέχρι τα 25 του!

*Spaz: κάποιος που σκέφτεται παράλογα και σε δυσκολεύει, συνήθως για κάτι ασήμαντο, ή κάποιος που γενικότερα υπερβάλλει για όλα.