Πρώιμα ανησυχητικά σημάδια αυτισμού… Τι πρέπει να προσέξουμε

Μέχρι τον 6^ο μήνα

Οι γονείς, τις περισσότερες φορές, αρχίζουν να εκδηλώνουν ανησυχία στα δύο πρώτα χρόνια ζωής του παιδιού τους. Και συνήθως, όταν ένας γονέας νιώθει ότι κάτι δεν πάει καλά… το πιθανότερο είναι να έχει δίκιο. Και είναι κάτι που εμείς οι ειδικοί δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε.

Τα συμπτώματα συνήθως αναπτύσσονται σταδιακά, αλλά ορισμένα παιδιά με αυτισμό ενώ αρχικά αναπτύσσονται φυσιολογικά στη συνέχεια παλινδρομούν. Παρ’όλο που μια αξιόπιστη διάγνωση του αυτισμού είναι δύσκολο να γίνει πριν την ηλικία των 3 ετών, έρευνες έχουν δείξει πως ακόμα και στην ηλικία των 6 μηνών υπάρχουν κάποια σημάδια συμπεριφοράς που προμηνύουν ότι ένα παιδί έχει υψηλή επικινδυνότητα να εμφανίσει αυτισμό.

Σε μια πρωτοποριακή έρευνα, Καναδοί γιατροί κατάφεραν να αναγνωρίσουν ειδικά χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς των βρεφών κάτω των 12 μηνών, τα οποία δείχνουν με αξιοσημείωτη ακρίβεια κατά πόσο ένα παιδί έχει την προδιάθεση να παρουσιάσει ή όχι αυτισμό. Ο σκοπός ήταν απλός αλλά ουσιαστικός: Να αποτελέσει αρωγό στο πλευρό γιατρών και γονιών για έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση.

Οι Καναδοί ερευνητές παρακολούθησαν και συνεχίζουν να παρακολουθούν 200 παιδιά οικογενειών που τα αδέρφια τους διαγνώστηκαν με αυτισμό. Κι αυτό γιατί σε οικογένειες που υπάρχει ήδη ένα παιδί με αυτισμό, οι πιθανότητες να γεννηθεί και ένα δεύτερο παιδί με αυτισμό είναι της τάξης του 5% -10%.

Τα αποτελέσματα τους έδειξαν ότι ακόμη και στην ηλικία των 6 μηνών υπάρχουν σημάδια που προμηνύουν ότι το παιδί αργότερα είναι πιθανό να εμφανίσει αυτισμό.

Οι ίδιοι κατέγραψαν τα σημεία της συμπεριφοράς των παιδιών τα οποία ενέταξαν στην παρακάτω κλίμακα αξιολόγησης που ονόμασαν Autism Observation Scale For Infants (AOSI) δηλαδή κλίμακα παρακολούθησης Αυτισμού για Βρέφη: (The Autism Observation Scale for Infants: Scale development and reliability data. Journal of Autism and Developmental Disorders p. 731-738. Susan E. Bryson, Lonnie Zwaigenbaum, Catherine McDermott, Vicki Rombough, Jessica Brian Departments of Pediatrics and Psychology, Dalhousie University and IWK Health Centre, Halifax, Nova Scotia, Canada. April 2008)

• Απουσία χαμόγελου σε ανταπόκριση χαμόγελου από άλλους
• Μη ανταπόκριση όταν καλείται το όνομα του παιδιού
• Παθητική ιδιοσυγκρασία
• Μειωμένο επίπεδο δραστηριότητας στην ηλικία των 6 μηνών που ακολουθείται από υπερβολική ευερεθιστότητα
• Τάση εστίασης της προσοχής σε ορισμένα αντικείμενα
• Μειωμένη κοινωνική αλληλεπίδραση
• Απουσία εκφράσεων στο πρόσωπο όταν το παιδί κοντεύει στην ηλικία των 12 μηνών
• Μη οπτική επαφή και προσοχή του παιδιού προς άλλους και το περιβάλλον
• Στην ηλικία του ενός έτους τα ίδια αυτά παιδιά παρουσιάζουν δυσκολίες επικοινωνίας, έκφρασης και γλώσσας
• Χαμηλότερο επίπεδο εκφραστικής και δεκτικής έκφρασης, λιγότερες χειρονομίες, κατανόηση λιγότερων φράσεων
• Βέβαια, ας είμαστε προσεκτικοί. Τα παραπάνω σημεία της συμπεριφοράς των βρεφών σχετίζονται με τον αυτισμό. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι κάθε παιδί που εμφανίζει ένα ή περισσότερα από αυτά θα παρουσιάσει σίγουρα αυτισμό. Πρόκειται για σημεία επικινδυνότητας. Αποτελούν ωστόσο ενδείξεις ότι το παιδί δεν έχει κατακτήσει τα αναπτυξιακά ορόσημα της ηλικίας του.
• Η εν λόγω έρευνα αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο μαζί με όλα τα υπόλοιπα μέσα που διαθέτουν γιατροί και άλλοι ειδικοί για να διαγνώσουν έγκαιρα τον αυτισμό και να παρέμβουν.

Από τον 5^ο – 6^ο μήνα και μετά….

Παρακάτω θα αναφερθούμε σε μια ομάδα άλλων ανησυχητικών σημείων της γενικότερης συμπεριφοράς που εμφανίζονται από τον 5^ο , 6^ο μήνα και μέχρι την ηλικία των 2 ετών, όπως προκύπτουν από έρευνες ελλήνων και ξένων επιστημόνων. (Πηγή:http://kday.chi.sch.gr/autosch/joomla15/images/M_images/autismos.pdf

• Ασυνήθιστα καλή και ήρεμη συμπεριφορά ή συνεχές κλάμα και ουρλιαχτό που δεν σταματά. Επίσης ακαταστασία στον ύπνο. (Δυσκολία των βρεφών να κοιμηθούνε και όταν ξυπνάνε έντονη ανησυχία)
• Αδιαφορία ή έντονη δυσφορία στο χάιδεμα, στην αγκαλιά και έντονη ανάγκη για κούνημα από όποιον ασχολείται μαζί τους.
• Προσκόλληση σε ένα μόνο άτομο και αυτό σε ασυνήθιστο βαθμό.
• Δεν απλώνουν τα χέρια τους να τα πάρουν αγκαλιά και όταν είναι αγκαλιά σφίγγονται ή μοιάζουν να «χύνονται» σαν «άδειο σακί».
• Απουσία δείξης ή εμφανίζεται πολύ περιορισμένα
• Απουσία εκφράσεων στο πρόσωπο όταν το παιδί κοντεύει την ηλικία των 12 μηνών
• Απουσία παραγωγής λέξεων στην ηλικία των 18 μηνών και συνδυασμού λέξεων στην ηλικία των 24 μηνών (π.χ μαμά μήλο)
• Διακοπή γλωσσικής ανάπτυξης τα πρώτα δύο χρόνια της ζωής
• Έλλειψη αμοιβαιότητας στη μίμηση, την έκφραση ή τις κινήσεις του ατόμου που το φροντίζει. Δεν συμμετέχει σε προγλωσσική συζήτηση.
• Δεν τραβά την προσοχή του ατόμου σε αντικείμενα που το ευχαριστούν με σκοπό το «μοίρασμα της ευχαρίστησης».
• Δεν χαιρετά αυθόρμητα, δεν κάνει «γεια» σε γνωστά άτομα
• Απουσία ανταπόκρισης όταν ακούει το όνομά του ή όταν το καλούν
• Υπερβολική ενασχόληση και ενθουσιασμός με συγκεκριμένα αντικείμενα όπως φώτα, λεπτομέρειες παιχνιδιών, σχέδια και αδιαφορία σε πράγματα που τραβούν το ενδιαφέρον των άλλων βρεφών.
• Η ποιότητα της κίνησής τους ή του τρόπου παιχνιδιού τους
• Έντονη αντίδραση στην αλλαγή πάνας ή όταν βρίσκονται σε ψηλή επιφάνεια για την αλλαγή (π.χ το κεφάλι φεύγει πίσω)
• Στερεοτυπικές σωματικές κινήσεις (επαναλαμβανόμενες κινήσεις των χεριών ή όλου του σώματος)
• Υπερευαισθησία σε διάφορους ήχους
• ‘Άλλες αισθητηριακές δυσκολίες. Δεν ανέχονται να είναι γυμνά ή ντυμένα
• Το γενικότερο επίπεδο εγρήγορσης του παιδιού καθώς και ό τρόπος που θηλάζει ή τρώει.
• Μια γενικότερη αίσθηση των γονιών ότι κάτι δεν πάει καλά και το παιδί τους συμπεριφέρεται παράξενα

Ας σημειωθεί και εδώ ότι τα παραπάνω στοιχεία είναι ενδείξεις προβληματισμού όχι απαραίτητα διάγνωση αυτισμού. Ο πρώτος αρμόδιος να ακούσει τους προβληματισμούς μας και να μας καθοδηγήσει κατάλληλα είναι ένας αναπτυξιολόγος-παιδίατρος.Μια ενδελεχής σφαιρική αξιολόγηση από ειδικό θα μας δώσει ασφαλείς πληροφορίες.

Πηγή: http://www.gonisseapognosi.gr/